Murat Gülsoy
“Metafıctıon”; “Üstkurmaca”dan “Metakurmaca”ya…
(01.02.2018 YAZISIDIR.)
(Aşağıdaki alıntı Murat Gülsoy’un 602.Gece / Kendini Fark Eden Hikâye (Can, 2009) adlı kitabından aktarılmıştır.)
“Meta Türkçe bir önek değil. Metakurmaca, metafizik gibi iki yabancı sözcüğün kaynaşmasıyla oluşan bir sözcük de değil; o nedenle de kulağa pek hoş gelmiyor. Belki de bu yüzden metafiction kavramı Türkçeye üstkurmaca olarak çevrildi ve sıklıkla o şekilde kullanılıyor. Ama ben üstkurmaca demenin metakurmaca kavramının olanaklarını tam olarak yansıtmadığını sadece bir yönünü vurguladığını düşünüyorum.”
“Metakurmaca kurmacanın ötesindedir, kurmacaya referans veren yapısıyla kurmacadan sonra gelmektedir (1. anlam); kurmacanın daha gelişmiş bir halidir (2. anlam); bu yapısıyla kurmacayı açıklayarak aşar (3. anlam).”
“Metakurmaca okura daha katmanlı okuma fırsatları yaratır: Okur, kurmacanın anlattığı hikâyenin yaratılma aşamalarına tanık olur. Bu tanık olma hali, yaratma süreci hakkında okura bir içgörü kazandırır. Yaratma sürecinin farkında olarak yapılan okuma sanat, sanatçı ve okur arasındaki ilişkinin sorgulanmasına olanak tanır. Yaratılan anlatı ile yaratıcısının kurduğu ilişki gözler önüne serilir, yazar anlatıyı kurgularken kendisinin de bu sürecin bir parçası olduğunun farkındadır ve okurdan (hatta anlatıdan) bunu gizlemez, irdelenmeye açık bir şekilde varoluşunu ortaya koyar.”
“Metakurmaca çok farklı biçimler alabilen genel bir tanımlama aslında.”
(Yukarıdaki alıntı Murat Gülsoy’un 602.Gece / Kendini Fark Eden Hikâye [Can, 2009] adlı kitabından (SS.74, 75, 79) alınmış, Gülsoy’la Can Yayınlarının hoşgörüsüne sığınılarak aktarılmıştır.)