tiyatrodergisi.com.tr için yazılmıştır. M.Sadık Aslankara
Türkiye’nin büyük merkez ilçelerini getirin gözünüze. Örneğin Çankaya, Yenimahalle, Beşiktaş, Kadıköy, Konak, Karşıyaka, Ceyhan, Muratpaşa, Nilüfer… Andığım ya da anamadığım bu ilçelerin kaçında tiyatro yapılıyor dersiniz? Yapılsa bile kaçında düzenlilik içinde sürdürülüyor bu?
Hepsini bilemem, ama bildiğim Eskişehir’de düzenlilik içinde sürdürülen bir merkez ilçe tiyatrosu var: Odunpazarı Belediye Tiyatrosu. Kentin üçüncü yerleşik tiyatrosu üstelik bu. EBB Şehir Tiyatrolarıyla Tiyatro Anadolu’dan sonra ürettiği enerjiyle alana eklemlenen Odunpazarı Belediye Tiyatrosu, Eskişehir’e “tiyatrolar kenti” unvanının verilmesini de olanaklı hale getiriyor.
Aynı hafta içinde, tek bir salonda, www.tiyatrodergisi.com.tr sitesi yazarı tiyatrocu-şair Figen Şentürk’le birlikte topluluktan izlediğimiz, her birine gösterilen özenli emeğin de dikkati çektiği üç farklı oyun, bırakın özel toplulukları, ödenekli tiyatroların bile kolayca üstesinden geliverdiği iş değil aslında. Ama Odunpazarı Belediye Tiyatrosu, doğrusu ya bu güç işin de altından kalkıyor ayrıca.
Öyleyse kısa bakışlarla bu üç oyunda gezinip kaba değerlendirmelere girişsek ne dersiniz?
“Ayrılık”…
Behiç Ak’ın kaleme aldığı, Odunpazarı Belediye Tiyatrosu’nun genel sanat yönetmenliğini yürüten Elçin Elmalıoğlu Karaahmet’in sahnelediği “Ayrılık” adlı oyun, görece kısaltılmış olsa da bu tür bir izlenim bırakmaksızın seyirci önüne geliyor diyebilirim.
İki kişilik oyunda, kısa süren evlilik sonrasında ayrılmış, ancak aradan bir yıl geçtikten sonra yeniden görüşme eşiğine gelmiş çift konu ediliyor. Her zamanki Behiç Ak kıvraklığı, birbirine girip çıkan, sıçramalarla ileri atlayıp geri saran söz ataklığı sergiliyor yine metinde.
Gerek yönetmen gerekse oyuncular, bunu destekleyen çevre düzeniyle uyumlu iç ısıtan sunumla seyirciyi de peşlerine takıyorlar. İkilide başarıyla karakterleri canlandıran İlknur Nazlı, genel sanat yönetmeni yardımcısı Kıvanç Pehlivanoğlu, yorumlama içtenliği, buna ekledikleri sevimlilikle, yüksek gerçektenlik duygusuyla, sürükleyici sıcaklıkla seyirciyi kuşatıyorlar. Yönetmenin birbirine geçmeli, açılmalı yaklaşımla yaptığı rejinin de dikkat çekici olduğunu ekleyeyim ayrıca.
Beste Ersoy’un yönetmen yardımcılığını üstlendiği “Ayrılık”ta sahne üstü tasarımlarda Anıl Ateş Işık (sahne), Çiğdem Öztürk (köstüm), Yusuf Doğan Çınar-Doğukan Karataş (ışık) oyuna katkı veriyor. Oyunun afiş tasarımıysa Borbala Barta’nın.
Eskişehirlinin koca salonu doldurup seve, katıla izlediği bir oyun “Ayrılık”.
“Zamazingo”…
Genel Sanat Yönetmeni Elçin Elmalıoğlu Karaahmet’in anlatımıyla Odunpazarı Belediye Tiyatrosu, farklı beklentiler içinde olabilecek seyirciyi dikkate alıyor. Bu nedenle gerek oyun dağarlarında gerekse sürdürdükleri çocuk tiyatrosunda geniş bir yelpazeye yaslanıyorlar.
Aziz Nesin’den Elçin Elmalıoğlu Karaahmet rejisiyle sahnelenen “Zamazingo”, işte bu yaklaşımın ürünü. Aziz Nesin, geçmişten günümüze getirdiği eleştirel tutumu, hicvi, gülerken hüzünlendiren mizahıyla hep olageldiği gibi seyirciyi bir büyük gövde halinde karşılıyor yine.
Tasarımlarda Anıl Ateş Işık (sahne), Kıvanç Pehlivanoğlu (ışık), Çiğdem Öztürk (kostüm) imzasını taşıyan oyun iki önemli katkıyla yükseliyor: Müzikte Serhat Demirtaş, koreografide Janna Elmalıoğlu.
“Ayrılık”a göre kısaltılamamış görüntü veriyor oyun. Bu uzunluğa kabarenin yükseltici ivmesiyle denge getirmeye çabalıyor yönetmen. Ona, büyük bir heyecan ve coşkuyla oyuna katılan genç kadro destek veriyor.
Böyle kabarelerde oyuncunun heyecanı, tutkusu, oyuna sevgisi, alabildiğine etkili oluyor. Nitekim genç oyuncular Büşra Aslan, Ceren Tüysüz, Derya Dobrişan, Hüseyin Demir, Olcay Çelik, Yiğit Gürsoy oyunun seyirciyle buluşup yükselmesinde etkin rol üstleniyor.
Oyunuyla Aziz Nesin, seyirciyle bütünleşen her zamanki metinlerinden yayılan havada beklenen etkiyi yaymakta gecikmiyor tabii.
“İkinci Dereceden İşsizlik Yanığı”…
Topluluğun öteki genel sanat yönetmeni Ömer Burak Ünal da tek kişilik bir oyunla seyirci karşısına çıkıyor. Ali Cüneyd Kılcıoğlu’dan Atilla Savumlu’nun yönettiği “İkinci Dereceden İşsizlik Yanığı”, Büşra Aslan’ın yönetmen yardımcılığıyla sahneye geliyor.
Tasarımlar, hep aynı kadronun işbirliğiyle gerçekleşiyor gördüğüm kadarıyla: Anıl Ateş Işık (sahne), Ramazan Yücel (kostüm), Yusuf Doğan Çınar-Doğukan Karataş (ışık). Afiş tasarımını yine Borbala Barta’nın üstlendiği “İkinci Dereceden İşsizlik Yanığı”nı Ömer Burak Ünal sunuyor.
Adı üzerinde bugün de toplumda sorunsal bağlamında ciddi karşılık bulan “İşsizlik”, Ömer Burak Ünal’ın yer yer modern oyunculukla yer yer de meddahlık yaparak sunduğu oyun, can alıcı bir konuyu seyircinin yüreğine taşımayı başarıyor çabucak. İşsizlik, oyunun karakterini, çöküp kaldığı baba evinde âdeta tutsak almıştır. Öncesi sonrasıyla işsizliğinin salkım hikâyelerini anlatmaya koyulan karakter seyirciyi bu sarmala çekiveriyor hemen.
Ömer Burak Ünal, sese dayalı bir oyunculuğu öne çıkarırken, meddahlıkta yaslanılan yüz oyunculuğuna pek yer açmıyor görebildiğimce. Biçemce eyleme dayalı modern oyunculuğu yeğliyor daha çok.
Sait Faik, bir öyküsüne o adı verip de “Alemdağ’da Var Bir Yılan” demişti ya hani, bize de onun gibi söylemek düşüyor işte: “Odunpazarı’nda Var Bir Tiyatro…”
Sen çok yaşa Odunpazarı Belediye Tiyatrosu e mi, perden hep açık kalsın!