YAŞLILARLA YARATICI DRAMA ÇALIŞMALARINDA
UYGULAYICI EKİP BİLGİSİ,
ÖNGÖRÜLEN AŞAMALAR, UYGULAMA ADIMLARI
Ekip ve Çalışma Bilgisi:
Yaşlılarla birlikte yürütülen yaratıcı drama çalışmalarında ekibimiz 1 sanat yönetmeni, 8 uygulayıcı dramacı olmak üzere yapılanmakla birlikte söz konusu projede anılan görevi gerçekleştirmek üzere eylemli olarak 1 sanat yönetmeni ile 4 uygulayıcıdan oluşan 5 kişilik ekip çalışacaktır.
Sanat yönetmeniyle iki uygulayıcı dramacı, toplam üç kişi Türkiye’nin herhangi bir yerinden Aydın’a ulaşacak, çalışmasını tamamladıktan sonra aynı şekilde Aydın’dan Türkiye’nin herhangi bir yerine dönecektir. Öteki iki uygulayıcı, çalışmalara sürekli olarak Aydın’dan katılacaktır.
Sanat Yönetmeni, takvime bağlı olarak 8 kişilik grubundan 4 kişilik ekibini belirlemekte serbesttir. Ancak sanat yönetmeni, ekip içinden kendine bir asistan belirlemiştir, yaşlılarla yapılacak yaratıcı drama çalışmalarında toplu uygulama dışındaki zamanlarda sanat yönetmeni, asistanıyla birlikte çalışma takvimini düzenler, haftalık raporları hazırlar.
Bu raporlar, her bir çalışma sonrasında, asistan tarafından kaleme alınır, sanat yönetmeni bunu gözden geçirerek düzenler, haftalık birim çalışmasının ardından, yeni çalışmaya girilmeden önce en geç altıncı günün sonunda, rapor proje koordinatörlüğüne ulaştırılır.
Sanat yönetmeni, söz konusu raporu Aydın’da düzenleyebileceği gibi Aydın dışında herhangi bir kentten de bu raporu yollayabilir.
Ücretlendirme:
Ücretlendirme her bir çalışma birimi bağlamında haftalık periyodlarla ölçümlendirilecektir.
Çalışma Takvimi:
Yürütülecek çalışmalar, 10 aya dağılan bir takvime göre planlanmıştır. Bütün çalışmalar boyunca 1 sanat yönetmeniyle 4 uygulayıcı drama rehberi eksiksiz görev yapacaktır.
Bu çalışmadaki aşamalar ve uygulama adımları aşağıya çıkarılmıştır:
1.Hazırlık Aşaması:
Süre: 2 ay. Sabahları 10.00-11.00, öğleden sonraları 14.00-15.00 olmak üzere 2’şer saatten haftada iki kez çalışılacaktır. Toplam 2x2x4x2=32 saat.
Bu aşamada yaşlılar eşlere, kümelere ayrılacak; tek tek herkesin, ardı sıra eşlerle kümelerin başlangıçta drama rehberleri aracılığıyla, sonraları drama rehberinin öncülüğüne gerek kalmaksızın birbirlerini tanımaları hedeflenmiştir. Bu hedef yönünde her bir yaşlının kendine güveni pekiştirilecek, içlerindeki kurumanın engellenerek bir yeşerme sağlanması yönünde adımlar atılacak, yaşam bağlarının güçlendirilmesi için de öz yetileri kendilerine keşfettirilmeye çalışılacaktır.
2.Yoğunlaşma Aşaması:
Süre: 3 ay. Sabahları 9.30-11.00, öğleden sonraları 14.00-15.30 olmak üzere 3’er saatten haftada iki kez çalışılacaktır. Toplam 3x2x4x3=72 saat.
Bu aşamada yaşlılar, işin başında gerek bireysel ya da eşli gerek kümesel ya da grupça yeni heyecanlara yönlendirilecektir. Örneğin kümeler, üyelerin özgür oylarıyla hobilerini seçecektir. Sözgelimi yaşlıların fotoğrafçılık, gezi, müze dolaşma, resim yapma vb. eylemli olabilecekleri hobiler birer seçenek olarak kendilerine sunulabilir. Bu arada drama rehberleri, kümelere tiyatro çalışmasını da önerecektir. Burada gizli bir yönlendirmenin olmayacağı düşünülemez elbette. Ancak söz konusu tiyatro çalışmasını yine de yaşlıların görece özgür olarak seçmiş olmaları sağlanacaktır.
Kimi oyunlar tartışılabilir. Burada yaşlıların geçmişteki meslekleri, yaşam deneyleri, aile ilişkileri, toplumsal sorunlara bakışları vb. göz önüne alınarak kendilerine çok farklı eğilimlerde, ötesinde farklı biçemlerde oyunlar önerilebilir. Hatta bunların bir bölümü okunup tartışılarak topluca değerlendirilebilir.
Turgut Özakman’ın Ah Şu Gençler, Rıfat Ilgaz’ın Hababam Sınıfı adlı oyunları, bizce yaşlıların tiyatro etkinliği için “kilit oyunlar” olarak alınabilir. Böylece yaşlılar, kendi gençlik günlerine geri götürülerek, geçmişleriyle barışıklıkları, sonuçta kendileri ve yaşam için duyacakları umutları, sevinçleri geliştirilebilir.
3.Özümleme Aşaması:
Süre: 3 ay. Sabahları 9.30-11.00, öğleden sonraları 14.00-15.30 olmak üzere 3’er saatten haftada bir kez çalışılacaktır. Toplam 3x1x4x3=36 saat.
Bu aşamada, yaşlıların artık kendi istençleri yönünde hareketleri hedeflenmiştir. Bir yandan tiyatro çalışmaları bildik, alışıldık düzende sürdürülürken, bunun yanında yeni kanallar açılması yönünde de çabalanacak, böylelikle yapılan çalışmalar hem yalnız bırakılmayacak hem de tiyatro çalışmaları tam anlamıyla kışkırtılmış olacaktır. Bu doğrultuda okumak ve çalışmak için kısa oyunlar belirlenecektir. Örneğin Anton Çehov’un Bir Evlenme Teklifi, Necati Cumalı’nınVur Emri, NeilSimon’ın Çehov’dan uyarladığı Sevgili Doktor’undan bölümler, daha başka örnekler üzerinde durulabilir.
Ancak seçilecek kısa oyunların da, öncekiler gibi umut aşılayan, sevgiyi, sevinci çoğaltan metinler olmasına dikkat edilecektir.
4.Uygulama-Yansıtma Aşaması:
Süre: 2 ay. Günün değişik saatlerinde gerçekleştirilebilecek şekilde haftada bir kez, ikişer saat olmak üzere çalışılacaktır. Toplam 2x1x4x2=16 saat.
Bu aşamada, yaşlıların, sekiz ay boyunca kazandıkları deneyimin başkalarına sunulup sergilenmesi, sonuçta yaşlıların bunu başkalarıyla, ama özellikle yaşlılarla paylaşması hedeflenmiştir.
Bunun için yaşlıların, gerek Aydın merkezinde gerekse çevresinde il, ilçe merkezlerinde uygun salon koşulları doğduğunda huzurevlerinde, yaşlıların barındığı öteki yerlerde oyun sahnelemeleri sağlanacaktır.
Böylelikle yaşlılarla yapılan yaratıcı drama çalışmaları, sonuç bağlamında örnek olmanın ötesine geçerek ülkemiz gerçekleri açısından bir model de oluşturacaktır.
Çalışmalar Sırasında Oluşabilecek Gider Kalemleri:
- Çalışmalarda gider olarak öngörülebilecek kalemler şöyle sıralanabilir:
- Salon giderleri,
- Yaşlıların salona gidiş, dönüş yol giderleri,
- Sergilenecek oyun için gerekebilecek kimi dekor, giysi, aksesuar, butafor, ışık-ses düzeni kiralama (satın almayı önermiyoruz), afiş, broşür, davetiye bastırma vb. giderleri,
- Gerek çalışmalar gerekse son aşamadaki sunumlar sırasında çay, kahve vb. ile kumanya giderleri.
M.Sadık Aslankara
Sanat Yönetmeni
Yaratıcı Drama Rehberleri Grup Başkanı