Sayfa Yazısı
M.Sadık Aslankara’nın her 7 günde bir kendi sitesi (www.sadikaslankara.com) için yazdığı yazılar aşağıda listelenmektedir.
SAYFA YAZISI; 12 EYLÜL’ÜN PANZEHİRİ OLARAK ÖYKÜMÜZ…
Anlatma isteği, dürtüsü diyelim biz buna, aslında tutku, bir baş dönmesi, tepede durmuşken uçuruma çekilme duygusu, kişinin, kanyondaki doruk noktasında ters perendeyle aşağıya atlayıverme, kendini…
SAYFA YAZISI; 7’DEN 70’E ÖYKÜMÜZ…
Anlatmayı seven, bu anlamda iştahı yerli yerinde buna can atan bir toplum değil miyiz? Gezeğe çıkmışçasına ulaya bezeye anlatan, kendi uyduruklarıyla durmaksızın dolaşan bir halkız ya, bu yüzden…
SAYFA YAZISI ; ÖYKÜ YAYINCILIĞI…
Herkesin hikâyesi var, bunu görmemek için kör olmalı, yoksa öylesine belirgin ki insanların artık alabildiğine dolduğu, ille yazmak istediği, sonuçta yazarak boşalmak için yer aradığı, evet bunu…
SAYFA YAZISI; OKUMANIN ÖLÇÜTÜ ÖYKÜ ÜZERİNE YAZMAK…
Ne öykü yayını hız kesiyor ne art arda yayımlanan ilk kitaplar ne de bunların peşine takılıp koşuya çıkmış yeni yazarlar…
SAYFA YAZISI; IRMAKTAN NEHRE, NEHİRDEN ÇAVLANA…
Toplumda ciddi bir kesimi oluşturan insanımızın özellikle büyük baskılar yaşadığı 1980 sonrasında, kendisini bir anlatıcı konumuna alarak salt bu amacını karşılamak üzere eyleme giriştiğini, bunun…
SAYFA YAZISI; ARAYIŞTAN ARANIŞA ÖYKÜCÜLÜĞÜMÜZ….
1950 Kuşağı öykücülüğü, bunun ötesinde yazını, edebiyatı daha da ötesinde sanatı, dönemin verimleyicisi alımlayıcısı bütün halde nasıl ki kuşatıldıkları nesnel öznel koşullar çerçevesinde birlikte…
SAYFA YAZISI; SÜREKLİ YÜKSELEN ÖYKÜ YAYINCILIĞI..
SÜREKLİ YÜKSELEN ÖYKÜ YAYINCILIĞI…
M.Sadık Aslankara
(01.08.2024 YAZISIDIR)
Bölüm / 2010
Önceki iki hafta boyunca öykü patlaması olarak adlandırdığımız sürecin tepe…
SAYFA YAZISI; ÖYKÜ PATLAMASINDA YAŞANAN EĞİLİMLER-2
1990 ortalarında öyküde yaşanan patlamayla başlayıp bugünlere gelinen sürece dönük on iki haftadır yani üç aydan bu yana sürdürdüğüm, cumhuriyetin ilk yüzyılındaki son, ikinci bin yıldaki ilk çeyreğe…
SAYFA YAZISI ; ÖYKÜ PATLAMASINDA YAŞANAN EĞİLİMLER-1
1990 ortalarını öykü patlamasının başlangıcı aldığımızda 2010’u da, o yıllardan bugüne yaşadığımız zaman diliminin yani yuvarlamayla son otuz yıla yayılan bu sürecin tepe noktası konumu sergilediği…
SAYFA YAZISI; ÖYKÜ İSTASYONU YOLCULARI…
Yüzlerce değil binlerce, hatta on binlerce öykü yolcusunu getirin gözünüzün önüne. Öykünün salt okuru olmuş yığınları, bu yığınların ilgiyle yöneldiği kimi öykü yazarlarını, ama geniş kitlelerin…
SAYFA YAZISI; YAZAR-OKUR ÖYKÜ BEĞENİSİ ÇAKIŞIYOR MU?
Kimi öne sürüşler getirip yargıya varabilmek için bunu olanaklı kılacak verilerin yerli yerine oturtulması, yaslanılıp bağlar kurulacak ipuçlarının nesnel bir düzenek içinde tutarlı bağlarla kurulması…
SAYFA YAZISI; ÖYKÜMÜZDE TEMATİK YÖNELİM…
Öykücülüğümüzde evren kuruluşlarına, kişilerin bu evrenlere yerleştirilmesine, bu yöndeki kurulum için yapılandırmaya dönük yazarların getirdiği biçimlendirmelere göz atıldığında öykü edebiyatımızda…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara ÖTEKİLER’DEN BİZ’E, BİZ’DEN BEN’E… x
ÖTEKİLER’DEN BİZ’E, BİZ’DEN BEN’E…
M.Sadık Aslankara
(20.06.2024 YAZISIDIR)
2006
İkinci binin ilk çeyreğinde yayımlananlardan, elime ulaşıp da okuduğum, hatta pek çoğu…
SAYFA YAZISI; BEN’DEN BİZ’E, BİZ’DEN ÖTEKİLER’E.
Daha önce kimi yazılarımda aşağıda aldığım sorunsalın dolayımıyla çevrintisinde az gezintiye çıkmadım, önemli bir konu çünkü. Yola koyulan herhangi yazar adayının kendi bireyini kavrayışı, öznelinin…
SAYFA YAZISI; ÖYKÜDE AYRIŞAN, BULUŞAN…
2004’ün, yani yirmi yıl öncesinin öykü kitaplarını anımsarken, bu tarihi de geçerek yirmi yıl öncelerine geri gidip şöyle kabaca canlandıralım dönemi gözümüzde. 1980’lerden 90’lara geçişi düşünelim…
SAYFA YAZISI; İKİ YAYIN ARASINDA MESAFEYİ KISALTMAK
1990 ortalarında öykücülüğümüzde, “öykü patlaması” olarak başlayıp yazın tarihimizde kendisine yer bulan bu mucizevi kabarış, yayılıp dağılan öyküsel fışkırış okur-yazar ilişkisi açısından da âdeta…
SAYFA YAZISI; ÖYKÜ PATLAMASIYLA TETİKLENEN ÇIĞ….
Kimi yazarların, ikinci öykü kitabına, ilk öykü kitaplarının hemen ardından geçtiği gözlendi. Bu olgu, söz konusu patlama ortamında onların öykü sanatına yoğun ilgisinin, öykülemeye odaklanmalarının,…
SAYFA YAZISI; İLK ÖYKÜ KİTAPLARININ ALANDAKİ İŞLEVİ..
1990’lardaki âdeta sağanak halinde başlayıp yıllarca süren, sonrasında “öykü patlaması” olarak nitelenen bu verim yüksekliğinin yazınsal alan dışına da taşarak bir yaşam kültürü etkimesinin önünü…
SAYFA YAZISI; ÖYKÜNÜN YENİ YÜZYILDAKİ YATAK ARAYIŞI…
Yazarların öykü sanatına yönelik yaklaşımı, dil, biçem, kurgu bağlamında yönelişleri, izlek, konu yeğleyişleri, dergilerde görünmeleri, kitap yayımlama sıklıkları vb. pek çok başlıkta, elbet bizler de…
SAYFA YAZISI; ÖYKÜMÜZÜN 2000’LERDEKİ YOL NOTLARI…
1970’lerle 80’lerde önceki yıllardan devralınan bir öykü kavrayışı, bir öyküleme geleneği egemendi enikonu, genelleme anlamında elbette, 1980 ortalarına dek sürdü bu ama tam bu eşikte yine 80…
SAYFA YAZISI; YENİ YÜZYILIN ÖYKÜMÜZDEKİ SERENCAMI…
Cevdet Kudret, Tahir Alangu gibi ustalar, aynı zamanda bir seçki yapısında örneklere yer açarak öykücülüğümüzün ilk dönemlerinden başlayıp 20. yüzyılın ortalarına dek getirdiler denebilir. 1950’lerden…
SAYFA YAZISI; BİR ‘YARALI HAYVAN’ OLARAK ÖYKÜ…
Sabahattin Kudret Aksal (1920-1993), şair, oyun yazarı, öykücü olarak yazınımızda görece sıra dışı sayabileceğimiz önemli bir imza aslında. Ne ki şiirleri, oyunları kadar öyküleriyle de kendini…
SAYFA YAZISI; ‘PERŞEMBE ADASI’…
Perşembe Adası (Varlık, 1955), Faik Baysal’ın (1922-2002) otuzlarında bu başlıklı öyküsünü ad alarak yayımladığı ilk öykü kitabı.
Faik Baysal, günümüzde genel okur nezdinde yaygın bir bilinirlikle…
SAYFA YAZISI; ENTELEKTÜEL KOFLUK…
Başlıkta, “Entelektüel Koflaşma” biçiminde, görece daha alttan bir biçimlendirmeyi yeğleyebilirdim, buna dönük kararı siz verin yazının sonunda. Bu, daha yakışık alacak.
SAYFA YAZISI; SAHNEDE GEZİNEN ‘FOSFORLU’ ÖYKÜCÜ..
Günümüz okurunun gereğince tanımadığı, bu yüzden ortalıkta dolaşan kitabın yazarının pek akılda tutulamadığı düşünülebilir ama söz konusu roman eğer Fosforlu Cevriye’yse, bu sözün ardından şunu hemen…
SAYFA YAZISI; ÖYKÜMÜZÜN ÜÇ CENGÂVERİ…
“Öykümüzün Üç Cengâveri” diyorum ya bakmayın böyle söylediğime, biri öyküyü zaten şairliğiyle birlikte sürdürüyor, bana sorulursa üçü de şair derim gönül rahatlığıyla, çünkü birer dil büyücüsü, söz…
SAYFA YAZISI; ‘EDEBİYATIMIZ GEÇMİŞİNDEN KOPUK’ MU..
“Günümüzde genç yazarlar, kuşaklar boyu gelişen / geliştirilen edebiyatımızdan habersizler. Okurlar da öyle. Gündelik, marka bir edebiyat sürüyor. Geçmişinden kopuk. Yaşam ve toplum gerçeğine…
SAYFA YAZISI; DİŞİL DUYARLIK; SAHİPLENMEK…
Çok değil, bir hafta geçti üzerinden, bütün toplumu derinden sarsan bir haberle yüreğimiz ezildi; “Bir günde 8 kadın katledildi,” başlığıyla acı bir haber yer aldı kitle iletişim organlarında.
8…
SAYFA YAZISI; ROMANIMIZDA ‘YÜZYILIMIZ’ YOK MU…
“Necip Mahfuz’un bir romanını okuyorsunuz örneğin, bunda Mısır’ın bütün bir yüzyılını görebiliyorsunuz. Bizde böyle mi? Yaşar Kemal’e bakıyorsunuz, var mı, yok. Orhan Kemal’e bakıyorsunuz, var mı,…
SAYFA YAZISI; ‘YAZAR YAZARI OKUMUYOR’ MU..
Bir hanımefendiyle beyefendi eliyle işaret verdi. O anda sormadım adlarını, söyleşi sona erdiğinde tanışırdık nasılsa kaçınılamaz biçimde. Nitekim öyle oldu, Daha önceden tanımadığım ancak adlarını…
SAYFA YAZISI; YAZINSAL BASKILAMA-BASKILANMA…
Yaşamda hemen her zaman görülebilen, yoğun enerji toplanması, buna bağlı ortaya çıkan “baskı” ya da “basınç” olarak nitelenip bir tür “katılaşma”ya dönüşebilecek “baskılama”, “baskılanma” olgusunun…
SAYFA YAZISI; YAZINSAL LİBİDO..
14 Şubat 2017’de Dünya Öykü Gününde, Sevgililer Gününde başlamıştık yayına. 15 Şubatta, önümüzdeki perşembe yazmak yerine 14 Şubatı karşılayan bu hafta kalem oynatayım istedim özellikle.
SAYFA YAZISI; BİR İNTİHAL DAHA MI VAR..
“İntihal” sözcüğünün havada uçuşup arada birdenbire parlayıp ortalığı bir anda tutuşturuverdiği, farklı kesimlerde eğlenceli tartışmalara yol açtığı, ötesinde ağız dalaşına döndüğü, mahkemelere…
SAYFA YAZISI; GAZETELERDE ‘ÖYKÜ PATLAMASI’…
Gazetelerde yayımlanan öyküler, aynı zamanda yazarlarımızın, bu arada öykücülerimizin de en önemli telif kaynağıydı denebilir. Nitekim sonraları Melih Cevdet’ten Cahit Sıtkı’ya Orhan Veli’ye pek çok…
SAYFA YAZISI; ‘ÖYKÜDE PATLAMA’ NASIL YAŞANDI..
Leyla Burcu Dündar, Edebiyat Sosyolojisi Açısından 90’larda Türk Öyküsü (Hece, 2016) adlı yapıtında “öyküde patlama” olgusuna yoğunlaşırken, veri tabanına yerleştireceği yazarların 1990-2005 arasında…
SAYFA YAZISI: KADIN-ERKEK YAZAR ORANINDA DEĞİŞİM..
“Veri tabanında yer alan 437 öykücü içinde 129 kadın, 308 erkek bulunmaktadır.” Buna göre, “…1990’lı yıllarda kitabı yayımlanmış öykücülerin %29.5’i kadın, %70.5’i erkektir.” “Ancak onyıllara göre…
SAYFA YAZISI: ‘ÖYKÜ PATLAMASI’NI YORUMLAMAK..
Ne zaman bir “90’lar edebiyatı” lafı geçse, yanı sıra “öyküde patlama” da pilav üstü kuru fasulye benzeri anımsanır, anımsatılır.
Artık bu, öyküyle uzak-yakın ilişkisi olan herkes için bildik bir…
SAYFA YAZISI: SANAT; TEKNEDE HAMUR, FIRINDA SOMUN…
Teknedeki hamuru, gereken sürede işlemez, hamura dönük işlemenizi ya da tasarımınızı yine gereken sürede tepsiyle veya başka yolla fırına vermezseniz, bu eyleminizde kayıp, kayıplar yaşanması olası…
SAYFA YAZISI; CUMHURİYET ÖYKÜCÜLÜĞÜMÜZÜN GELİŞİM EĞRİSİ..
Cumhuriyet öykücülüğünü yuvarlamayla cumhuriyetin kuruluş tarihiyle birlikte ele alıp işlemeye girişirsek eğer, bu başlık altında ona da yüzyılı bulan ömür biçmemiz gerekiyor.
Yok, eğer 1928 Harf…
SAYFA YAZISI; BİR YAZAR_ ÁGOTA KRİSTÓF…
Türkçede son yıllarda tanıdığımız önemli yazarlardan biri de Ágota Kristóf (1935-2011) oldu. İkinci Dünya Savaşının, göçmenliğin, kadınlığın, şiddetin acılarını yaşayıp aramızdan ayrılan yazarı biz,…
SAYFA YAZISI; KENDİNE DÖKÜLEN DENEMEÇ…
“Dönemeç” denir ya hani, dışımızdadır, oradadır, pusudaymışçasına öylece bekler, bu yüzden görmezsinizdir de, bir somut nesnedir, olgudur, durumdur vb. öylece durur, vardır, karşımızda âdeta bizi…
SAYFA YAZISI; ROMAN SANATINDAKİ ROMAN SAATİ..
Roman, anlatılan-aktarılanlarla başlayıp biten, farklı kahramanların birbiriyle, olan-bitenle ilişkilerinin dizildiği bir yazın sanatından ibaret değil.
Romanın yapıtta kurduğu, bunu dizge halinde…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; ÇOKSATARLIKTA SIRADANLAŞMA…
Üstün Dökmen, son sıralar yayımladığı birbirinden güzel çözümleyici yazılarından birinde, “Sanat sanat için mi toplum için mi,” türündeki o bildik sorudan kalkarak “Reyting mi önemli sanat mı?”…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara_ ÖDÜL KAZANMAK, ÖDÜLE LAYIK OLMAKI..
Ödül kazanmak, ödüle değer bulunmak, ödülü hak etmek, ödülü bileğinin hakkıyla almak, ödüle layık olmak, ödüle hakkını vermek, ödülün gereğini yerine getirmek, ödüle vefa duygusuyla bağlı kalmak……
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; BAŞAYDINLANMACI ATATÜRK..;
Herkese Bilim Teknoloji dergisi, “Cumhuriyetin 100.Yılı”na ayırdığı 26 Ekim tarihli 394. özel sayısında Atatürk’ün açtığı Aydınlanma çığırı üzerinde duruyor ağırlıklı olarak.
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; ANKARA HACISI OLMAK..
2022’nin 10 Kasım tarihli “Bir Yazar Olarak Atatürk” başlıklı “Sayfa Yazısı”nda şu notu düşmüştüm: “Atatürk, cumhuriyetin ilk yazarı.”
Böyle bir yargıya varışımda gerekçelerim nelerdi, bunları da…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; 100’LÜK CUMHURİYETİ KURAN KUVAYIMİLLİYECİLER…
Bugün 100. yılını kutladığımız Cumhuriyeti kuranların her biri Kuvayı Milliyeciydi. Onları etli-canlı insanlar halinde gözlerimizde canlandırmak güç gelebilir. 1880’ler 90’lar eşiğinde, on dokuzuncu…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; ROMANIMIZIN GELİŞİMİNDE CUMHURİYET..
İlk kez tam yüzyıl önce basılmış olan Orhan Mithat'ın (1894-1964) Aşk İhtiyacı adlı romanı, bu konuyu yeniden düşünmeme yol açtı diyeyim.
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; CUMHURİYET’MİŞ TOLSTOY’MUŞ UMURUNDA MI…
Birilerini, gençleri hele de gençleri suçlayıcı önyargıyla girişiyor değilim yazıya, başlık böyle bir çağrışıma yol açıyorsa bu türden bir niyet taşımadığımın bilinmesini isterim doğrusu işin başında.
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; NE KADAR ÖYKÜ, O KADAR ÖDÜL…
Son yıllarda farklı öykü yarışmalarında üstlendiğim seçici kurul üyelikleri, özellikle öykü sanatı açısından bu yarışmalara farklı açılardan yaklaşabilmeme de fırsat tanıdı diyebilirim. Böylelikle,…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; O TEK KİTAP İÇİN SEVGİYLE VERİLEN ÖMÜR..
“Sanırım pek çok kişi ömrünün talihli bir anında çok etkili tek ürünler verebilecek noktaya gelir. Ama edebiyatı yapan birikim, bu anlık başarılar değil ömürlük çabalarla olgunlaştırılan özel…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; İLK KİTAP İÇİN BU ACELE NİYE…
Bir yazar, nice yaş da alsa, erişkinleşip nice olgunluğa da ulaşsa yayımladığı ilk kitap, hep ilk kitap olarak kalacak, kayıtlara “ilk kitap” notuyla geçip bu notla anılacaktır, kaçınılmaz bir…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; KURU FASULYE Mİ KEREVİZ Mİ…
Her birimizin, kendimizi “biz” olmaktan kurtarıp “ben” olmaya doğru yönelerek hayatın içinde kendi yaşamımızı çevirmeye çalıştığımız da bir olgu. Yaptığımız ilk iş ne oluyor peki? Alışkanlıklarımıza…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; SAHAFTAN AL HABERİ…
Sahafla yaptığınız ilk alışveriş, bir ilişkilenişin de önünü açabilir.
Çünkü bir-iki yeniden uğradığınızda görüşmeleriniz, esnaf-müşteri ilişkisini aşacaktır kısa sürede, hal hatır sormaktan çıkıp…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; DERS VERMEYE ŞAHİN ÖDEV OKUMAYA KUZGUN…
Böyleleri, küçük dağları ben yarattım diyen kibirli halleri yanında boş teneke misali aslında nasıl tıngırdadıklarının da ayırdına varamaz bir türlü. Bunların kimileri de “Ağır ol, molla desinler,”…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; SAİT FAİK’İN ‘ÖYKÜ SEÇKİSİ’…
Gelin şimdi Sait Faik’in “seçki” konusunda yaşadıklarına göz atarak, bir yandan herhangi yazarın kendi öykülerinden yapacağı seçki konusunda ileri geri düşünce üretelim öte yandan bu konuda yapılanlar…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; ‘DÜNYA ŞAHESERLERİ ANTOLOJİSİ’…
“Antoloji”, kullandığım bir sözcük değil, Allah muhafaza, bir an diliniz sürçer “ontoloji” deyiverirsiniz, eh, o zaman yandı gülüm keten helva.
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; YAZINIMIZDA BİR KILAVUZ; SADRİ ERTEM…
Anadiliniz Türkçeyse, bu dilde ürün vermeyi sürdürürken diyelim bu arada “kadın” odaklı bir anlatı kurmaya yöneldiyseniz, Virginia Woolf’u kılavuz alarak yapıt üretmeye girişmeniz doğru olur mu?…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; YAZINDA KILAVUZ YAZARLIK…
Her dilde, o dilin yazınında öncü yazarlar vardır, her dilde yaratılmış edebiyatın, beylik deyişle söyleyecek olursak “motto”sunda vardır bu. Daha sonra gelip ileriki yıllarda kaleme sarılacak kim…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; ÖYKÜ SEÇKİSİ HAZIRLAMAK…
Kişinin yayımlanmış herhangi öykü seçkisine bakıp buna dönük değerlendirmeye girişmesiyle kendisinin bir öykü seçkisi düzenleyip sunması apayrı işler.
Öykü alanında geniş bir yelpazeye yayılı…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; ÖYKÜ SEÇKİLERİ ÜZERNE GELİŞİGÜZEL DÜŞÜNCELER…
1990 Kuşağı öykücüleriyle yaşanan son büyük yükselişte, ama daha çok 2000’ler eşliğindeki günlerde öykücülüğümüzde neredeyse alışkanlığa dönüşen önemli bir eylem biçimi olarak yayımlanan öykü…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; ÖYKÜYÜ YAZARAK OKUMAK…
Yücel Balku, “Sisten Sonra” adlı öyküsünde, anlatıcısını, öykü kişilerinden hareketle düşündürür, iç-sesle ona şöyle söyletir:
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; METİNDE ‘ESKİMİŞLİK’…
1946’da bir gazetede tefrika edildikten şu kadar yıl sonra Eyüp Tosun’un, bin emekle bulup ortaya çıkardığı Melih Cevdet Anday’ın “ilk roman”ı Barem Kanunu (Everest, 2023) üzerine “Kitaplar Adası”nda…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; ANADOLU MEŞESİNDEN ANADOLU ÖYKÜCÜLÜĞÜNE…
“Anadoluluk” derken, bunu dile getiren ifadeyi payda temelinde aldığımı, “Anadoluculuk” gibi bir kavrayıştan uzak durduğumu belirteyim ilkin. Burada söylenmek istenen, Memduh Şevket Esendal’ın tüm…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; FARUK DUMAN BİZE NE SÖYLÜYOR…
Faruk Duman, Türk yazınının doruk yapıtlarından saydığım romanı Sus Barbatus! üçlemesini yayımladıktan sonra, yazınsal açıdan en az bunun kadar, hatta bir başka açıdan, kendi yazınsal yolunun,…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; YAZINSAL TAYF…
“Yazınsal tayf” deyişi, “yazınsal çokseslilik” söyleyişiyle karıştırılabilir bir çalım, aynıymış gibi algılanabilir pekâlâ, oysa bu iki terimi apayrı düzlemlerde alıp değerlendirmek gerekiyor.
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; CUMHURİYETİ, YAZARLARIYLA KUTLAMAK …
Erhan Bener fotoğraflarının, yapıtlarıyla ilgili broşürlerin vb. yer aldığı, özenle hazırlanmış bir dosya.
Rahatsız olduğu dönemdi demek ki yazarımızın. Kısa bir süre sonra da yitirmişiz onu. Ölümü…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; ESENDAL ÖYKÜSÜNE FARKLI BAKIŞLAR…
Memduh Şevket Esendal (MŞE) öyküsüne farklı bakışlar derken onun öykülerine, öykücülüğüne, dünden bugüne değişen öykü kavrayışımız, algımız temelinde bir bakıştan yaklaşımdan, bu çerçevede yeni…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; İŞLEME BİÇİMİ OLARAK EDEBİYAT…
Her canlı, yaşam kuşatmasının dayattığı bir çevre/dış dünya gerçekliğiyle karşı karşıya, tüm canlılar bunu, kendi anadilinde algılıyor doğallıkla. İnsan da karınca da yosun da, bunu algı çarkına…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; ÖYKÜDE HİKÂYE KULLANIMI…
Öyküde, hikâye kullanımıma geçerken, önceki haftanın yazısında yer bulan birkaç tümceden kalkarak bunları yeniden biçimleyelim, bu doğrultuda altını çizelim ilkin:
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; ÖYKÜDE HİKÂYENİN KURULUMU…
“Öykü”, Arapça “hikâye” yerine, bunun Türkçedeki karşılığı olarak kullanılan bir sözcük. Bu çerçevede dilciler, öyküyle hikâyenin kastedildiğini, hikâyenin de doğrudan öykü anlamına geldiğini…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; YAZMAK, YAYIMLAMAK…
Çeyrek yüzyıl geçti, Uykusu Sakız’da, Memet Fuat’ın bir sözünü almıştım yorumsuz:
"Bu oldukça garip bir tutum. Övünerek söylemiyorum bunları, övünülecek bir şey değil. Yazma gücünüz varsa bunu…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; SANATTA YETİNMESİZLİK…
Tiyatro, sinema, resim, müzik vb. alanların sanatçılarına oranla yazarlık, hemen hiçbir özel harcama gerektirmeyen iş bağlamında alınabilir görece.
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; ÖYKÜCÜLÜĞÜMÜZE DOĞAN YENİ BİR AD; ESENDAL…
Ayırdındayım, “ironik” bir başlıkla giriyorum yazıya.
Öyle ya doğumunun 140, ölümünün 70. yılında, telif haklarının bile artık kamuya geçtiği bir evrede Memduh Şevket Esendal’ı, “Öykücülüğümüze…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; POST-OKUR…
Dıştan bakıldığında, sanki her ülke, sanatsal işleyişini, kendi özgül yapısına dayalı sürdürüyormuş, okur buna göre biçimleniyormuş gibi görünse de artık dünya bütününde kendisine görece yer bulamayan…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; KENDİNİ GİZLEYEN OKUR…
Bir yazarın halka dönük yaklaşımla halk romancılığı, halk hikâyeciliği vb. yönsemeleri benimseyip sonuçta salt metin yazımı-metin okutma yetisine dayalı bir ilişki aracılığıyla, doğal yoldan okurla…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; GÖLGEDEN KURTULAN OKUR…;
Başlangıçta yazı yoktu elbette, eylem vardı yalnız, hareket, devinim yani. Canlı-cansız tüm varlıklar, evrenin işleyişi yönünde bundan etki alıp buna göre tepki veriyordu.
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; İLETİŞİM DİLİYLE YAZARLIK…
“Anadili”, “anadil” sözcüklerini birer kavram bağlamında temellendirmiş, böyle girmiştik konuya.
Sözlü, hatta yazılı anlatım yetenekleriyle çevrelerinde, herkesi ağzının içine baktıracak kertede…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; SALKIM HİKÂYE, ÇİLTİM ÖYKÜ…;
“Sokak Türkçesiyle Yazarlık” başlıklı önceki yazımın ardından, Eva Selin’den okuduğum, “Transmedya Ekosistemine Eleştirel Bir Bakış” diyerek sunulan Transmedya Kültürü (Lejand, 2022) adlı kitabı da…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; SOKAK TÜRKÇESİYLE YAZARLIK…
“Sokak Türkçesi” derken, “sokak İngilizcesi” vb. söyleyişlere benzer bir ayırmadan, kategorize edişten söz ediyorum.
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; DURAĞAN BİR HAYATIN ORTASINDA…
Kanaldan kanala, siteden siteye geçip haberden habere koşuyor, büyük, sonsuz bir acıyla kıvrandığımız halde gözümüz kulağımızı, aklımız ruhumuzu yaşananlardan bir türlü ayıramıyoruz.
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; YEDİNCİ YILDA GEÇMİŞE YENİDEN BAKMAK…
Bu haftanın “Sayfa Yazısı”, aynı zamanda yedinci yayın yılımızın da ilk yazısı. Böyle de olsa yazıyı, 6 Şubat 2023’teki depremin ardı sıra hiçbir zaman unutulmayacak acılarla yaşamakta olduğumuz bir…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; BEN NASIL BİR ELEŞTİRMENİM…
Kendi payıma, “eleştirmen” olduğumu söylüyor değilim, yazarlığımla ilgili böyle bir niteleme getirmedim hiçbir zaman. Bunu, dışımdakiler söyledi hep. Onlar beni “eleştirmen” olarak görebilir kuşkusuz,…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; YARATICI YAZARA YARATICI OKUR OLMAK…
Salt okuryazarlıkta yaratıcılık, metni derli toplu kurmak ya da okumaya dönük düzen getirici yaklaşım sağlamak türünde bir yaratıcılık olarak kabul edilebilir elbette.
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; ÖDÜLLER ÜZERİNE…
Edebiyat alanında, özellikle öykü, roman türlerine dönük ödüllerle ilgili değinilerim olmadı değil, ancak baştan sona konuya özgülenmiş herhangi yazı kaleme almış değilim bugüne dek.
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; ‘KÜÇÜK İNSAN’IN ‘BÜYÜK YAZAR’I OLMAK…
Maddi varlığını koruyup sürdürebilmek amacıyla sürekli olarak “gelecek”, “geçim”, “iş” kaygılarının pençesinde yeme, barınma, çoğalma dürtüsüyle yaşayan, bu açıdan bakıldığında kimi duyarlıkları,…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; ÖYKÜ-ROMANDAKİ ‘KÜÇÜK İNSAN’…
Füsun, “küçük insan” derken, “‘küçük insan’ı anlatan her öykücünün küçük insanı başka diyor” ya, edebiyat dünyamızda özellikle Sait Faik’ten Orhan Kemal’e geçen, yazın çevrelerinde “küçük adam” olarak…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; ÖYKÜ DENKLEMİNDE OKUR-YAZAR AYAĞI…
Öyleyse “iyi öykü” için yazar ve okur çatalında işlerin olağan bir akışla iyi gitmesi umulur, bir sacayağını oluşturması beklenen üçüncü ayak, sonradan gelecek demektir, yani “öykü sanatı” “öyküleme”.
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; İYİ OKUR İYİ ÖYKÜ DENKLEMİ…
“Okurluk”, “yazarlık”, ister tek sözcük halinde “okuryazar” karşılığında kullanılsın isterse “okur” veya “yazar” denilerek farklı birer sözcük olarak nitelensin birbiriyle iç içe, anlamdaş düzlemde…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; CUMHURİYETİN OKURYAZARI VE ÖYKÜMÜZ…
Önceki yazılarımın özeti bağlamında, son ikisini harmanlayıp şöyle bir önermeye varabiliriz:
“Cumhuriyet, öykümüzün ulaştığı bugünkü düzeyin ana dayanağı olarak öyküde bir okur pınarı da yarattı…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; GELECEKTEKİ ÖYKÜMÜZ ÜZERİNE
Bilim, düşünce alanında olduğu gibi her sanat dalında da mayalanmanın ana bileşeni, katıksız bir “özgürlük” hep.
Önceki yazımda şöyle demiştim:
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; ÖYKÜNÜN GEÇMİŞİ GELECEĞİ…
İlk öykü kitabı Ah Bayım Ah (Bilgi, 1975) yayımlandığında yazınımızdaki farklı biçemiyle öykücülüğümüzün 1970’ler yükselişinde rol oynayan kalemlerden Nazlı Eray’ın, bu kez aynı zamanda “Onur Yazarı”…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; YAPIT YEDİVERENDİR…
Her sanatçı, üzerinde çalıştığı her neyse; şiir, öykü, roman veya resim, müzik, tiyatro, sinema ne olursa artık, çalışmasını tamamladığını düşünüp de, buna karar verdiğinde, imza olarak kendisini…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; EDEBİYATIN SANATSAL ÖZÜ…
“Sanatın –haydi alanı şimdilik biraz daraltalım: Özellikle de edebiyatın- türlü dallarında zaman zaman tıkanmalar yaşanır ve gözlenir. Kimi zaman çoğaltmacılık ve kemikleşme tehlikesinin çanlarını…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; BİR YAZAR OLARAK ATATÜRK…
Bir yazar olarak aldığınızda, Atatürk’ün hep aynı sözleri söylediğini ya da değişke bağlamında bunları birbirinin yerine koyduğunu, bu durumun da görece tekdüzelik yansıttığını, hatta üsluba sırt…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; YIĞINDAN KİTAP AYIRMAK…
Füsun Akatlı, öykücü, oyun yazarı, tiyatrocu Ülkü Ayvaz’ın, İşlerin Yolunda Gitmesine Engel Olan Kim? (1984) adlı öyküler toplamı üzerine kaleme aldığı yazısına şöyle giriyor:
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; BİLİM VE SANATTA CUMHURİYET İVMESİ…
Toplumun bütün kesimleri gördü gerçekliği, olguyla yüzleşti, yüzleşmeyi sürdürüyor.
Cumhuriyet, yüzüncü yılına girerken uyanabildiysek ne âlâ! Ama uyanamadıysa eğer, yandı gülüm keten helva. Meğer…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; BELGESEL SİNEMA; SANAT-BİLİM BULUŞMASI…
Fuat Uzkınay’dan Nâzım Hikmet’e farklı alanlardan daha pek çok insanın katkısıyla gelişip büyüyen belgesel sinema sanatı, bundan yetmiş yıl önce bir kez daha güçlü bir soluk eşliğinde alevlendi,…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; BELGESEL SİNEMA ATEŞİNİ YAKANLAR…
Hep birlikte bunu bekliyormuşuz meğer, karantina günleri hiç mi hiç geri gelmeyecekmiş duygusuyla her birimiz attık kendimizi dışarıya. Sinema kadar tüm etkinlikler de doludizgin bir mevsimden içeri…
SAYFA YAZISI M.S.Aslankara; SANATIN BİR PAYDASI OLARAK TİYATRO…
Tiyatrolar arka arkaya perde açıyor, sinemalar festivallerle salonları süslüyor.
Bütün sanatlar, yaşamın içinden doğdu elbette, bir öykünme, oyun temelinde. Bunlar yaşamın damıtılmasına dönük…