Nörozihin
Prof.Dr.Türker Kılıç
(Aşağıdaki satırlar, Prof.Dr. Türker Kılıç’ın, Herkese Bilim Teknoloji dergisinin 10 Ağustos 2018 tarihli 124. sayısında yayımlanan yazısından aktarılmıştır.)
“Biz eskiden beyni yüz milyar nörondan oluşan ve vücudun homeostazını sağlayan bir organ olarak, 1400 gramlık biyolojik bir yapı olarak düşünüyorduk. Halbuki şu dönemdeki anlayışımıza göre artık beynin işlevi sadece vücudun fizyolojik dengesini sağlamak değil. Beyin, yeni bilim anlayışımızda artık zihin yaratan bir organ. İnsanın varoluş alanının öncelikle zihin varlığı içinde oluştuğu düşünülürse, bir bakış açısı ile ‘beyin yaşam yaratan bilgi işleme sistemi’dir.”
“Bu yeni kuramla beyin, yaşamın ‘dilini’ anlayıp, ona yaşantılar oluşturarak, seçimler yaparak yanıt veren, bilinci ve zihni oluşturan enformasyon işleme ve üretme organıdır. Bilgi beyinde elektro-kimyasal biyolojik ‘ırmaklar’ şeklinde oluşur ve ‘akar’. Bu enformasyon ırmakları, beyinde var olan 2 üzeri 100 milyar alternatif içeren matematiksel bir olasılıklar ağı içinde sürekli bir yeniden varoluş halindedir. Bu bilgi ağları bağlantısal birlik, bütünlük halindedir. Zihin yaratan connectome= nörozihin bu bağlantısal bütünlüğün adıdır.”
“Beyin-zihin ilişkisinden bahsedince bilinçten de söz etmek gerekiyor. (…) Bilinç esas olarak beyne ait değil yaşama ait bir özellik de olabilir. Bilinç olarak kastettiğimiz esasında bilgiyi işleyebilir olmak. Bilgiyi algılayıp, onu işleyip-anlayıp, olasılıklar arasından bir seçim yapıp, bilgi üretip bir ‘yaşantı’ oluşturmaya ben bilinçlilik diyorum.”
“Nasıl ki nöronlar bir araya gelerek, bir nörozihin oluşturuyorlarsa, zihinler de bir araya gelerek bir bilinçlilik hali oluşturuyor olabilirler. Yani, bilincin tanımlanabilmesi için iki bilgi işleyen varlığın olması lazım. Aynen bir fotonun dalga ya da parçacık davranışının olabilmesi için, o elektronun bir gözlemcisi olması gerekliliği gibi (Wheeler Deneyi).”
“Ama zihni anlatmak bilince göre biraz daha kolay bir şey. Çünkü zihin de bu iki üzeri yüz milyarlık seçim yapabilme bütünlüğü içinde seçim yapabildiği sürece bilinçli. Benim için çalışan bilinç tarifi şu: Eğer biz seçim yapabiliyorsak bilinçliyiz.”
(Yukarıdaki alıntı, Prof.Dr. Türker Kılıç’ın, Herkese Bilim Teknoloji dergisinin 10 Ağustos 2018 tarihli 124. sayısında yayımlanan yazısından, yazarla yayınevinin hoşgörüsüne sığınılarak aktarılmıştır.)